(Sửa đổi nội dung vào tháng 12 năm 2019)

Mục đích của Phần II và Phần III trong nội dung Nuôi Dưỡng Đức Tính và Giá Trị ở Trẻ Em là đưa ra một số ý tưởng về cách áp dụngcác chiến lược "6R1O" đã giải thích trong Phần I về việc vun đắp các giá trị và đức tính ở trẻ mẫu giáo.

Tờ thông tin này giới thiệu một số đức tính quan trọng có thể nuôi dưỡng ở trẻ từ khoảng hai tuổi trở đi:

• Sự tử tế - Nhạy cảm và chấp nhận nhu cầu của người khác
• Quan tâm - Cảm nhận, quan tâm và đóng góp cho lợi ích của người khác
• Chia sẻ - Để người khác cùng hưởng những gì mình có
• Hợp tác - Để mọi người tham gia và giúp đỡ để đạt được nhiệm vụ hoặc mục tiêu.
• Tôn trọng - Công nhận và chấp nhận giá trị và quyền của một người.

Hãy suy nghĩ

Quý vị có đồng ý rằng những đức tính trên quan trọng đối với con quý vị không?

Nếu quý vị đồng ý rằng những đức tính đó quan trọng, những thông tin sau đây sẽ minh họa các cách nuôi dưỡng những đức tính đó ở trẻ hoặc quý vị có thể sử dụng các chiến lược được giải thích trong Nuôi Dưỡng Đức Tính và Giá Trị ở Trẻ Em Phần I để nuôi dưỡng các giá trị khác mà quý vị chọn.

Các Giai Đoạn Phát Triển Rất Quan Trọng

Chú ý đến khả năng trí tuệ của trẻ khi nuôi dưỡng các giá trị trong trẻ vì trẻ học tập thông qua các phương tiện khác nhau ở các giai đoạn phát triển khác nhau.

• Khi còn nhỏ, trẻ sẽ bắt chước hành động của quý vị ngay cả trước khi trẻ hiểu ý nghĩa của hành động đó. Vì vậy, hãy là một tấm gương tốt cho trẻ.
• Sau một tuổi, khi trẻ có thể làm theo hướng dẫn của quý vị, hãy bắt đầu bằng cách dạy trẻ thực hiện điều gì đó trực tiếp, chẳng hạn như yêu cầu trẻ nói "chào buổi sáng" với người khác để thể hiện sự tôn trọng của trẻ hoặc bỏ một ít tiền lẻ vào thùng quyên góp để thể hiện sự quan tâm của trẻ đối với người nghèo.
• Khi lên hai tuổi, trẻ có thể bắt đầu học các giá trị yêu cầu trẻ phải suy nghĩ khi đặt mình vào vị trí người khác.
• Khả năng nhìn nhận từ quan điểm của người khác phát triển hơn khi trẻ lên bốn tuổi trở đi. Khi đó, các giá trị như tôn trọng và quan tâm sẽ có ý nghĩa nhiều hơn là chỉ hành động đơn giản. Con quý vị có thể chia sẻ cảm nhận với người khác, chủ động làm theo những điều trẻ cho là đúng hoặc thậm chí thử làm những việc người lớn làm. Vì vậy, điều quan trọng là quý vị phải là một tấm gương tốt và duy trì các giá trị của bản thân trước mặt trẻ.

Xây Dựng Sự Đồng Cảm làm Nền Tảng

Phẩm chất cơ bản để từ đó xây dựng các giá trị cốt yếu gồm sự tử tế, quan tâm, chia sẻ và tôn trọng chính là sự đồng cảm. Đồng cảm có nghĩa là chia sẻ cảm nhận với người khác. Hình thành mối quan hệ tích cực với trẻ từ khi còn nhỏ sẽ đặt nền tảng cho sự đồng cảm phát triển. Làm thế nào để bố mẹ và con cái có thể hình thành một mối quan hệ tích cực? Bằng cách thể hiện tình cảm với trẻ, phản hồi nhanh chóng trước nhu cầu của trẻ, khen ngợi và động viên trẻ vì đã nỗ lực. Bằng cách đó, trẻ sẽ học cách phản ứng với những cảm xúc tích cực và chia sẻ cảm nhận với người khác. Khi quý vị giao tiếp với trẻ, hãy cố gắng:

• Nêu gương trong việc chia sẻ cảm nhận với trẻ và những người xung quanh quý vị.
  • Có hành động quan tâm tới trẻ như ôm ấp và mỉm cười để thể hiện tình cảm của quý vị với trẻ.
  • Cố gắng chia sẻ cảm nhận với trẻ. Nói về cảm giác của trẻ và đáp ứng kịp thời những cảm xúc và nhu cầu của trẻ, ví dụ: "Bố/Mẹ có thể thấy con đang suy nghĩ điều gì đó buồn phiền. Có điều gì khiến con không vui hả con yêu?"
  • Dạy cho trẻ cách quan tâm đến người khác thông qua việc quý vị cư xử quan tâm trong cuộc sống hàng ngày, ví dụ: mở cửa cho ai đó đang mang nhiều đồ trên tay, giúp người hàng xóm lớn tuổi làm những việc lặt vặt.
• Giúp trẻ nhận ra và biểu đạt cảm xúc một cách thích hợp.
  • Khi đọc truyện hoặc xem video, hãy thu hút trẻ quan tâm đến cảm nhận của các nhân vật và nói chuyện với trẻ về điều đó.
  • Gọi tên và giải thích những cảm xúc tích cực của riêng quý vị dành cho trẻ khi quý vị đang trải qua những cảm xúc đó, chẳng hạn như "vui vẻ" khi đi chơi xa, "thư giãn" sau khi hoàn thành mọi công việc, "hài lòng" sau một bữa ăn ngon, v.v.
  • Hãy gọi tên và giải thích những cảm xúc tiêu cực của quý vị nhưng hãy cẩn thận đừng làm trẻ quá căng thẳng. Chọn một số cảm xúc mà quý vị có thể xử lý và không liên quan đến trẻ, ví dụ: "khó chịu" vì bị tắc đường, "thất vọng" khi trời đổ mưa trong lúc đi dạo trong công viên.
  • Mô tả cảm xúc của trẻ và những người khác với những lý do có thể là nguyên nhân dẫn đến cảm xúc đó.

Trẻ sẽ dần học cách nói về cảm xúc bằng lời khi trẻ biết từ vựng.

• Xây dựng cho trẻ tính nhạy cảm với cảm xúc của người khác.
  • Thu hút "để trẻ chú ý đến hành vi thiếu tế nhị, ví dụ: Cười chế nhạo Ron khi cậu ấy vấp ngã khiến Ron cảm thấy tồi tệ". Dẫn dắt trẻ đặt mình vào góc nhìn của người khác bằng cách hỏi trẻ sẽ cảm thấy thế nào nếu ở vị trí của người kia, ví dụ: "Con sẽ cảm thấy thế nào nếu Ron cười nhạo con khi con đi ngang qua?" Sau đó, hãy hỏi trẻ muốn được đối xử như thế nào. "Thay vào đó, con muốn Ron đối xử như thế nào với con?"

Nuôi Dưỡng Sự Tử Tế và Sự Quan Tâm

• Hãy thể hiện sự quan tâm đến con người và động vật xung quanh chúng ta và hướng dẫn trẻ làm như vậy, chẳng hạn như thường xuyên gửi lời hỏi thăm đến bà qua điện thoại, quan tâm đến những người bạn cùng chơi hoặc chăm sóc thú cưng.
• Tự mình quyên góp tiền cho những người cần giúp đỡ và hướng dẫn trẻ duy trì một khoản tiết kiệm nhỏ từ tiền tiêu vặt của mình để quyên góp.
• Làm công việc tình nguyện với trẻ để thể hiện sự quan tâm đến những người cần giúp đỡ.
• Chỉ ra cho trẻ thấy rằng chia sẻ và cho đi có thể mang lại niềm hạnh phúc như khi nhận lại khi quý vị nhìn thấy tác động đối với người nhận.

Hãy suy nghĩ:

Quý vị muốn vun đắp những giá trị gì ở con mình?

Quý vị đã trải qua một buổi chiều mua sắm mệt mỏi với con mình và quý vị đang lên một chuyến tàu điện tốc hành MTR để về thẳng nhà. Quý vị thấy có một chiếc ghế trống và con quý vị đang lao về phía đó. Mặc dù quý vị hài lòng vì trẻ nhanh chóng giành được chỗ cho mình nhưng quý vị nhìn thấy một phụ nữ lớn tuổi đang đứng gần đó. Phản ứng của quý vị là gì? Quý vị sẽ làm gì?

Khuyến Khích Chia Sẻ và Hợp Tác

• Khi ở nhà, hãy cho trẻ thấy niềm vui của việc chia sẻ thức ăn hoặc đồ dùng giữa các thành viên trong gia đình.
• Dạy trẻ cách tuân theo các quy tắc và chờ đến lượt nếu không thể dùng chung.
• Khen ngợi trẻ vì tuân theo các quy tắc và hòa thuận với anh/chị/em trong nhà và bạn bè cùng trang lứa.
• Bất cứ khi nào xung đột phát sinh, chỉ can thiệp khi quý vị cho rằng điều đó là cần thiết. Hướng dẫn trẻ ngừng đánh nhau và nói về những việc chúng nên làm. Đối với trẻ lớn hơn, hãy sử dụng phương pháp suy luận để thảo luận về hậu quả và các lựa chọn thay thế với trẻ, ví dụ: "nếu con tranh giành đồ chơi với Sally, điều gì sẽ xảy ra?" "Đúng vậy, các con sẽ kết thúc bằng việc đánh nhau và cả hai con sẽ biến khoảng thời gian vui vẻ thành một trận chiến. Và trò chơi sẽ kết thúc" Quý vị có thể tiếp tục dẫn dắt trẻ suy nghĩ về giải pháp thay thế, xem xét lợi ích của tất cả các bên "Con sẽ làm gì nếu con xử lý theo cách khác?"

Xây Dựng Sự Tôn Trọng

Dạy trẻ cách công nhận và chấp nhận giá trị và quyền của người khác bằng cách cư xử lịch sự, để ý đến cảm xúc và nhu cầu của họ, đồng thời tôn trọng những điểm khác biệt ở mọi người. Chỉ khi quý vị thực hiện điều này với trẻ ở nhà thì trẻ mới làm như vậy với những người khác ở nơi công cộng.

• Hãy cư xử thân thiện và lịch sự, ví dụ: nói "chào buổi sáng", "cảm ơn" hoặc "xin lỗi" với mọi người.
• Chỉ cho trẻ cách chú ý đến mọi người xung quanh chẳng hạn như đợi cho đến khi người khác nói xong trước khi đến lượt trẻ nói; nói năng nhẹ nhàng trước đám đông vì chúng ta không nên gây phiền toái cho người khác; xin phép trước khi chạm vào hoặc sử dụng tài sản của người khác.
• Sống trong một thế giới có nhiều khác biệt, trẻ cần hiểu được rằng mỗi người đều khác nhau và chúng ta phải tôn trọng sự khác biệt bao gồm khác biệt về ngoại hình, tín ngưỡng, văn hóa và nguồn gốc dân tộc. Tìm hiểu thêm về những người dân tộc thiểu số, ví dụ: các nhóm dân tộc hoặc những người có các dạng khuyết tật khác nhau để giảm bớt nỗi sợ hãi hoặc định kiến không cần thiết của chúng ta. Tôn trọng sự độc đáo và vẻ đẹp ở những người khác nhau. Loại bỏ hận thù và định kiến bằng cách nhận thức được suy nghĩ và hành động của chúng ta, ví dụ: đặt biệt danh cho các nhóm dân tộc khác là thiếu tôn trọng. Chỉ ra cho trẻ thấy trẻ sẽ có cảm giác gì nếu điều tương tự xảy ra với mình và thay vào đó chúng ta nên làm gì.

Hãy suy nghĩ:

Quý vị muốn vun đắp những giá trị gì ở con mình?

Quý vị biết rằng Fred, học sinh mới nhập học vào lớp của con quý vị, là một trẻ tự kỷ. Con quý vị cũng nói với quý vị rằng Fred thường la hét và không nghe lời giáo viên. Quý vị sẽ phản ứng như thế nào?

Chúng tôi tổ chức một loạt hội thảo và phân phát tờ thông tin về chăm sóc và nuôi dạy trẻ với chủ đề "Happy Parenting!" (Bố Mẹ Vui Vẻ, Con Trẻ Hạnh Phúc) cho những người sắp làm bố mẹ, đang làm bố mẹ của trẻ sơ sinh và trẻ mẫu giáo. Vui lòng liên hệ với nhân viên y tế của chúng tôi để biết thông tin.