Mục đích của việc dạy trẻ đi vệ sinh là để giúp trẻ học cách đi tiểu tiện và đại tiện đúng lúc, đúng chỗ. Sẵn sàng kiểm soát việc đi tiểu và đại tiện tùy thuộc vào độ trưởng thành về sinh lý của trẻ. Đồng thời, đây cũng là một quá trình học hỏi dần dần. Hầu hết trẻ em kiểm soát được việc đi vệ sinh vào ban ngày trong khoảng từ 2,5 đến 4 tuổi và không còn tè dầm vào ban đêm trước khi lên 8 tuổi. Nhịp độ phát triển của mỗi trẻ rất khác nhau. Hiểu được những đặc điểm của con và quan sát con tiến bộ là điều quan trọng để dạy con đi vệ sinh thành công.

Khi nào nên Dạy Con Đi Vệ Sinh?

Không có quy tắc cứng nhắc đối với độ tuổi phù hợp để bắt đầu dạy con đi vệ sinh. Các điều kiện vô cùng quan trọng là trẻ sẵn sàng về mặt thể chất và tâm lý. Nói chung, trẻ bắt đầu cho thấy dấu hiệu sẵn sàng trong khoảng từ 18 đến 24 tháng tuổi.

Bắt đầu dạy trẻ đi vệ sinh từ sớm không có nghĩa là trẻ sẽ biết đi vệ sinh sớm. Đẩy nhanh việc này trước khi trẻ đã phát triển sẵn sàng có thể khiến trẻ kháng cự và cả quý vị và trẻ đều thất vọng, từ đó khiến mối quan hệ cha mẹ-con cái trở nên căng thẳng. Nếu trẻ tỏ vẻ kháng cự, lo âu hay sợ hãi, đừng ép trẻ. Vì trẻ là người phải cố kiểm soát cơ thể của mình.

Cố tránh dạy con đi vệ sinh tại những thời điểm có nhiều khả năng gián đoạn các hoạt động thường lệ hàng ngày như trong kỳ nghỉ, khi đang chuyển nhà, có em bé mới sinh hoặc bị ốm. Trong những trường hợp đó, tốt hơn là hoãn việc dạy trẻ đi vệ sinh cho đến khi mọi thứ trở lại bình thường và cảm xúc của trẻ đã ổn định.

Dấu Hiệu Trẻ Sẵn Sàng Tập Đi Vệ Sinh

Quan sát thói quen tiểu và đại tiện của con trong một khoảng thời gian. Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào sau đây có thể cho thấy trẻ đã sẵn sàng:

• Bỉm của trẻ vẫn khô trong ít nhất hai giờ vào ban ngày hoặc lúc tỉnh dậy sau khi ngủ trưa.
• Trẻ đi đại tiện khá đều đặn.
• Trẻ có thể làm theo những chỉ dẫn đơn giản và thông qua các biểu hiện trên gương mặt, động tác hoặc từ ngữ, cho quý vị biết là trẻ muốn đi tiểu hoặc đại tiện, ví dụ: đỏ mặt, đột ngột dừng hành động, kéo quần, tóm đũng quần, ngồi xổm xuống hoặc nói “xì xì”, v.v.
• Trẻ tỏ vẻ muốn đi vệ sinh hoặc ngồi bô.
• Trẻ cảm thấy khó chịu khi tè hoặc ị ra bỉm.

Chuẩn Bị Dạy Con Đi Vệ Sinh

• Luôn đảm bảo rằng con ăn uống đủ chất lỏng và chất xơ hàng ngày. Như vậy, phân của trẻ sẽ mềm và dễ đi, do đó tăng khả năng trẻ muốn đi vệ sinh. Bàng quang thường xuyên đầy cũng tạo cho trẻ thêm cơ hội luyện tập đi vệ sinh.
• Để con tham gia việc chọn bô riêng. Bô phải có đế rộng, không bị đổ. Trẻ sẽ thoải mái nhất với bô có các cạnh trơn nhẵn. Loại bô có tấm chắn nước tiểu phía trước bô để tránh bắn tóe phù hợp hơn cho các bé trai. Thay vì sử dụng bô, quý vị có thể cân nhắc đặt bồn vệ sinh cỡ trẻ em trên bồn vệ sinh của người lớn kèm theo ghế kê bên dưới để đỡ chân trẻ.
• Đặt bô ở vị trí con có thể dễ dàng lại gần, ví dụ: gần khu vực chơi của trẻ hoặc ở một góc trong phòng khách. Nên đặt bô ở một điểm cố định.
• Trước khi bắt đầu dạy con đi vệ sinh, hãy để trẻ làm quen với bô. Quý vị có thể đặt trẻ ngồi trên đó trong khi đang làm việc khác hoặc giả bộ đang chơi để luyện các bước đi vệ sinh.
• Kể chuyện cho con hoặc cùng con chơi các trò chơi về dạy đi vệ sinh.
• Bắt đầu dạy con đi vệ sinh vào mùa ấm có thể dễ dàng hơn. Mặc ít quần áo hơn và quần áo nhẹ nhàng hơn để giúp trẻ học cách kéo quần xuống dễ dàng hơn.
• Trong suốt cả ngày, để con mặc quần áo rộng rãi và quần dễ kéo xuống thay vì đóng bỉm. Quý vị có thể chọn quần dạy đi tiêu, có tác dụng thấm hút những lần đi tiêu “ngoài ý muốn” và giúp trẻ nhận ra trẻ đã tè dầm, khi đó, trẻ sẽ không còn thoải mái khi tè hoặc ị lúc đóng bỉm nữa.
• Trẻ có thể học hiệu quả hơn bằng cách bắt chước cha/mẹ hoặc anh/chị có cùng giới tính đi vệ sinh.

Nên Làm Gì Khi Dạy Con Đi Vệ Sinh?

Khi cả quý vị và con đã sẵn sàng, quý vị có thể bắt đầu dạy trẻ đi vệ sinh. Nhớ phải nhất quán trong việc làm theo thói quen mỗi ngày:

1. Chọn một thời điểm phù hợp để bắt đầu. Sẽ hiệu quả hơn nếu quý vị có thể dành nửa ngày ở nhà và thư giãn.
2. Quan sát xem liệu con có thói quen đi tè và ị đều đặn không. Đưa trẻ đi vệ sinh vào những lúc đó.
3. Quý vị có thể yêu cầu trẻ sử dụng bồn vệ sinh/bô khi trẻ thức dậy vào buổi sáng, sau bữa ăn hoặc trước khi đi ngủ. Dần dần, thời gian trẻ đi vệ sinh sẽ phù hợp với thói quen hàng ngày của trẻ.
4. Giải thích với con về các bước đi vệ sinh:
   1. Nói cho Bố hoặc Mẹ biết
   2. Đến nhà vệ sinh/ngồi bô
   3. Cởi quần
   4. Ngồi trên bồn vệ sinh/ngồi bô
   5. Cố đi tiểu hoặc đại tiện
   6. Lau sạch
   7. Mặc quần
   8. Rửa tay
5. Quan sát các dấu hiệu khi con cần đi vệ sinh. Hỏi xem liệu trẻ muốn đi tiểu hay đại tiện và sau đó khuyến khích trẻ làm theo các bước một cách thoải mái.
6. Đừng ép nếu trẻ không chịu đi vệ sinh. Hãy chờ lần sau.
7. Nếu trẻ đi tiểu hoặc đại tiện thành công, hãy khen ngợi trẻ. Nếu trẻ ngồi bô trong vài phút nhưng không đi được, quý vị vẫn phải khen ngợi vì bé đã chịu ngồi bô. Để bé đứng lên và quay lại vui chơi.

Thêm Lời Khuyên

• Khi dạy bé trai đi vệ sinh, đừng cố bắt bé phải đứng. Trong thời gian đầu, việc để bé ngồi tiểu có thể dễ dàng hơn.
• Khi bắt đầu dạy con đi vệ sinh, hãy ở bên con và hỗ trợ nếu con cần.
• Phải có thời gian và kiên nhẫn mới có thể dạy trẻ đi vệ sinh thành công.
• Khi trẻ nhỡ tè dầm hoặc ị đùn, hãy bình tĩnh giúp trẻ lau sạch sẽ và nhắc trẻ các bước đi vệ sinh để sau này thực hiện.

Tôi cần làm gì nếu con tôi không để tôi cởi bỉm?

Một số trẻ có thể không chịu ngồi bồn vệ sinh hoặc bô để đi tiêu. Hãy để trẻ ngồi bô trong khi vẫn mặc bỉm. Sau khi trẻ đi tiêu xong, cởi bỉm và cho vào bô. Dần dần, quý vị có thể thử đặt bỉm vào trong bô trước khi trẻ ngồi bô.

Mất Bao Lâu Để Dạy Trẻ Đi Vệ Sinh?

Thời gian để dạy trẻ đi vệ sinh ở mỗi trẻ là khác nhau. Một số trẻ chỉ cần 3 đến 4 tuần là biết đi vệ sinh, trong khi những trẻ khác mất nhiều thời gian hơn. Ngay cả khi dạy trẻ đi vệ sinh được, vẫn có nhiều khả năng trẻ sẽ bị nhỡ và thậm chí tè dầm và ị đùn trở lại khi căng thẳng. Đừng lo lắng nếu con học nhanh hay chậm hơn những trẻ khác. Việc học đi tiểu có thể dễ dàng hơn là đi tiêu khi ngồi bô. Nhiều trẻ thường thích đi tiêu khi đóng bỉm. Việc giữ cho trẻ thích thú với các hoạt động học đi vệ sinh sẽ giúp trẻ dần dần hình thành thói quen. Hãy kiên nhẫn và tận hưởng quá trình khi trẻ học dần theo thời gian.

Chúng tôi tổ chức một số hội thảo và phân phát tờ thông tin về chủ đề nuôi dạy con cái cho những người sắp làm bố mẹ, đang làm bố mẹ của trẻ sơ sinh và trẻ mẫu giáo. Vui lòng liên hệ với nhân viên y tế của chúng tôi để biết thông tin.