Các Vấn Đề về Da Thường Gặp ở Trẻ Sơ Sinh

(ND được sửa đổi vào 1/2010) (Tái bản 3/2018）

Làn da của trẻ sơ sinh đặc biệt mỏng manh và cần được chăm sóc tối đa. Tờ thông tin này cung cấp thông tin cơ bản về các vấn đề da thường gặp trong giai đoạn đầu đời để phụ huynh có thông tin.

Các Vấn Đề về Da Thường Gặp ở Trẻ Sơ Sinh

Bệnh Lao Kê

Hình dạng bên ngoài:
  • Xuất hiện dưới dạng các chấm nhỏ, màu trắng hoặc hơi vàng có kích cỡ bằng đầu kim và có cảm giác nhẵn khi chạm vào.
  • Xuất hiện chủ yếu ở trán, má, cằm và mũi của trẻ.
  • Khi những vết sưng nhỏ màu trắng này xuất hiện trên lợi trong miệng trẻ sơ sinh được gọi là "ngọc trai của Epstein".
Nguyên nhân:
  • Liên quan đến sự phát triển sớm của các tuyến trên da.
Điều trị:
  • Thường sẽ tự biến mất từ hai đến ba tuần sau khi sinh.
  • Không cần điều trị hoặc chăm sóc cụ thể (ví dụ: sử dụng kem/thuốc mỡ).
  • Không bóp nặn.

Mụn Sữa

Hình dạng bên ngoài:
  • Xuất hiện dưới dạng mụn nhỏ, nổi lên màu đỏ.
  • Xuất hiện chủ yếu ở trán và má.
  • Thường xuất hiện vài ngày hoặc vài tuần sau khi sinh.
Nguyên nhân:
  • Có thể do ảnh hưởng của nội tiết tố từ mẹ truyền qua nhau thai sang con khi mang thai.
Điều trị:
  • Thường sẽ tự biến mất trong vòng ba tháng sau khi sinh.
  • Không cần điều trị hoặc chăm sóc cụ thể (ví dụ: sử dụng kem/thuốc mỡ).
  • Giữ cho da trẻ sạch sẽ và khô ráo.
  • Không bóp nặn.

Ban Đỏ Nhiễm Độc Ở Trẻ Sơ Sinh

Hình dạng bên ngoài:
  • Xuất hiện dưới dạng các chấm nhỏ li ti, màu trắng hoặc hơi vàng có kích cỡ bằng đầu kim bao quanh bởi vết đỏ.
  • Xuất hiện hầu hết trên má, thân mình, lưng, bàn tay và bàn chân của trẻ.
  • Thường lặn trong hai đến ba ngày sau khi sinh.
Nguyên nhân:
  • Nguyên nhân không rõ ràng.
Điều trị:
  • Thường sẽ tự biến mất trong vòng vài ngày đến vài tuần sau khi sinh.
  • Không cần điều trị hoặc chăm sóc cụ thể (ví dụ: sử dụng kem/thuốc mỡ).
  • Không bóp nặn.

Phát Ban Nhiệt/Rôm Sảy.

Hình dạng bên ngoài:
  • Xuất hiện dưới dạng những đốm đỏ nhỏ, nổi lên.
  • Xuất hiện chủ yếu ở cổ, lưng và ngực trẻ.
  • Thường xuất hiện khi thời tiết nắng nóng nhưng có thể xuất hiện ngay cả khi trời râm mát nếu trẻ bị quấn quần áo quá dày hoặc trong phòng quá nóng, ra nhiều mồ hôi.
Nguyên nhân:
  • Do hiện tượng kích ứng da do mồ hôi khi trẻ được giữ ấm quá mức.
Phòng Ngừa và Chăm Sóc:
  • Mặc cho trẻ quần áo phù hợp để giữ cho da thoáng mát, khô ráo để giảm tiết mồ hôi.
  • Làm sạch da trẻ bằng nước.
  • Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu tình trạng không cải thiện hoặc trở nên nghiêm trọng.

Phát Ban Do Tã Lót/Hăm Tã

Hình dạng bên ngoài:
  • Ban đầu xuất hiện dưới dạng những nốt đỏ và phát triển thành những nốt ban đỏ nhỏ và nổi lên.
  • Xuất hiện chủ yếu ở những vùng được tã che phủ, chẳng hạn như âm hộ, đáy chậu, mông, bụng dưới và phần trên của đùi.
Nguyên nhân:
  • Xuất hiện khi da trẻ bị kích ứng bởi nước tiểu và phân.
Phòng Ngừa và Chăm Sóc:
  • Thay tã cho trẻ thường xuyên để giữ cho mông sạch và khô.
  • Dùng nước âm ấm để vệ sinh mông cho trẻ. Sử dụng xà phòng/sữa tắm nếu cần, ví dụ: khi bị dính phân. Tránh sử dụng khăn lau tã để giảm thiểu kích ứng da.
  • Để da trẻ khô hoàn toàn trước khi mặc tã sạch. Có thể thoa một lớp kem dưỡng ẩm mỏng để phân không tiếp xúc trực tiếp với da. Sử dụng kem bảo vệ da như kem kẽm oxit để tạo lớp phủ bảo vệ trên vùng da thô đỏ.
  • Không sử dụng phấn bột trẻ em. Phấn sẽ trộn lẫn với nước tiểu hoặc mồ hôi làm tắc nghẽn lỗ chân lông và làm tình trạng bệnh trở nên trầm trọng hơn.
  • Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu tình trạng không cải thiện hoặc trở nên nghiêm trọng.

Viêm Da Dị Ứng/Eczema Ở Trẻ Sơ Sinh

Hình dạng bên ngoài:
  • Da đỏ và khô. Đôi khi có thể xuất hiện các mụn nước nhỏ và đóng vảy khi mụn nước vỡ ra.
  • Các vùng bị ảnh hưởng cực kỳ ngứa và da trở nên dày, cứng và thô ráp sau khi gãi.
  • Ở trẻ nhỏ, thường xuất hiện trên má, khuỷu tay, đầu gối và thân mình.
  • Sau hai tuổi, các vùng như cổ, phía sau đầu gối và khuỷu tay có nhiều khả năng bị ảnh hưởng hơn.
  • Chàm thường xuất hiện lần đầu khi trẻ được hai đến ba tháng tuổi. Vết chàm sẽ trở nên mềm và biến mất dần.
  • Trong hầu hết các trường hợp, chàm xuất hiện trước năm tuổi và biến mất dần sau mười lăm tuổi. Đối với một số trẻ em, tình trạng này có thể kéo dài đến tuổi trưởng thành.
Nguyên nhân:
  • Nguyên nhân chính xác chưa được xác định. Viêm da dị ứng/chàm ở trẻ sơ sinh có liên quan đến một số yếu tố di truyền.
  • Tình trạng này không gây lây nhiễm khi tiếp xúc riêng.
  • Thông thường các thành viên khác trong gia đình có thể mắc các bệnh dị ứng như viêm mũi và hen suyễn, hoặc dị ứng với một số chất như chất tẩy rửa, phấn hoa, bụi hoặc thực phẩm.
Điều trị:
  • Ngoài việc chăm sóc da tốt (xem bên dưới), bác sĩ có thể kê các loại thuốc như steroid hoặc kem bôi kháng sinh để kiểm soát tình trạng.
Phòng Ngừa và Chăm Sóc:
Chăm sóc da tốt để giữ cho da sạch và ẩm:
  • Tắm cho trẻ bằng nước ấm và sữa tắm không chứa xà phòng. Đặc biệt chú ý làm sạch những vùng da bị gấp khúc.
  • Thoa kem dưỡng ẩm không chứa hương liệu khi thời tiết hanh khô và sau khi làm sạch.
  • Giữ móng tay của trẻ ngắn để giảm nguy cơ bị thương trên da do gãi. Mang bao tay cho trẻ có thể giúp ích.
  • Chú ý đến nhiệt độ và độ ẩm của môi trường. Tránh để trẻ tiếp xúc với gió lạnh và ánh nắng mạnh.
  • Duy trì nhiệt độ phòng ở mức dễ chịu. Lau mồ hôi cho trẻ để tránh xảy ra kích ứng.
Quần áo:
  • Vải cotton được ưa chuộng hơn các chất liệu khác như len, lụa và nylon.
  • Chỉ cho trẻ mặc quần áo bằng vải cotton để tiếp xúc trực tiếp với trẻ.
  • Người chăm sóc nên chú ý mặc quần áo tiếp xúc trực tiếp với da của trẻ để tránh gây kích ứng.
  • Sử dụng nước giặt nhẹ nhàng để giặt quần áo cho trẻ.
    Hãy nhớ rửa da thật sạch sau đó.
Môi trường gia đình:
  • Giữ nhà cửa sạch sẽ. Dùng máy hút bụi hoặc khăn ướt để hút sạch bụi. Điều này có thể giúp ngăn chặn các hạt bụi phát tán trong không khí trong quá trình làm sạch.
  • Tránh sử dụng thảm.
  • Tránh để đồ chơi và vật nuôi có lông như mèo, chó hoặc chim để giảm thiểu nguy cơ dị ứng.
Chế độ ăn:
  • Cho trẻ bú sữa mẹ có thể ngăn ngừa bệnh chàm ở một số trẻ.
  • Mối liên quan giữa bệnh chàm ở trẻ sơ sinh và thực phẩm chưa được xác định rõ ràng. Hãy hỏi ý kiến bác sĩ về việc chuyển sang cho trẻ uống sữa công thức đặc biệt nếu cần thiết.

Viêm Da Dầu

Hình dạng bên ngoài:
  • Thường có màu hơi đỏ, cùng với những cục vảy dầu nhỏ hoặc màu vàng, vảy dày bám vào tạo thành một lớp vảy.
  • Thường xảy ra ở những vùng có nhiều tuyến da, ví dụ: đầu, trán, má, lông mày, tai, nách, bụng và nếp gấp giữa hai đùi. Khi xuất hiện trên da đầu, tình trạng này thường được gọi là "viêm da tiết bã".
  • Thường xuất hiện khi trẻ được khoảng ba tuần đến ba tháng tuổi. Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng sẽ tốt dần lên vào khoảng sáu tháng tuổi.
Nguyên nhân:

Nguyên nhân không hoàn toàn rõ ràng.

Điều trị:
  • Làm sạch da của trẻ bằng nước. Không nên sử dụng xà phòng/sữa tắm.
  • Thoa kem dưỡng ẩm mỗi lần sau khi làm sạch để giữ ẩm cho da.
  • Đối với những lớp vảy dày trên da đầu, hãy thoa dầu ô liu và để khoảng 20 phút cho mềm ra. Sau đó lau sạch vảy nhẹ nhàng bằng tăm bông. Gội đầu cho trẻ và dùng lược chải tóc để loại bỏ các mảng bám trên tóc.
  • Thực hiện lại các bước này khi cần thiết.
  • Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu tình trạng nghiêm trọng hoặc nếu da đầu xuất hiện viêm đỏ.

Viêm Da Tiếp Xúc

Viêm da tiếp xúc có thể được phân loại thành các loại kích ứng và dị ứng. Viêm da tiếp xúc xảy ra trên các phần da tiếp xúc trực tiếp với các chất gây kích ứng hoặc phản ứng dị ứng.

Hình dạng bên ngoài:
  • Xuất hiện tại các vùng thường là tại các vị trí tiếp xúc với chất gây dị ứng/kích ứng.
  • Da trở nên đỏ và ngứa. Có thể xuất hiện mụn nước nhỏ.
Nguyên nhân:
  • Phản ứng viêm xảy ra khi da tiếp xúc nhiều lần với các chất gây kích ứng như nước bọt, chất tẩy rửa, thức ăn hoặc thuốc của trẻ.
  • Nguyên có thể là do phản ứng dị ứng sau khi tiếp xúc với các chất gây dị ứng, ví dụ: một số kim loại như bạc, thuốc nhuộm, v.v. Bố mẹ có thể không biết về những chất này vì chúng có vẻ vô hại.
Phòng Ngừa và Chăm Sóc:
  • Điều quan trọng nhất là tránh tiếp xúc với các chất gây kích ứng và các chất gây dị ứng tiềm ẩn.
  • Cách chăm sóc tương tự như đối với bệnh viêm da cơ địa.
  • Tham khảo ý kiến bác sĩ nếu tình trạng không cải thiện hoặc trở nên nghiêm trọng.
Điều trị:
  • Bác sĩ có thể kê đơn một loại thuốc thích hợp như kem bôi steroid khi cần thiết. Trong một số trường hợp, thực hiện xét nghiệm dị ứng da để xác định (các) chất gây dị ứng.

Nếu quý vị có bất kỳ thắc mắc nào, vui lòng thảo luận với bác sĩ gia đình/bác sĩ nhi khoa hoặc các bác sĩ và y tá của chúng tôi tại các Trung Tâm Chăm Sóc Sức Khỏe Bà Mẹ và Trẻ Em.