Vắc-xin Sởi, Quai Bị và Rubella (MMR)
Bệnh Sởi
Bệnh sởi do vi-rút sởi gây ra và lây lan trong không khí thông qua các giọt bắn hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết ở mũi hoặc họng của người bị nhiễm bệnh và trong trường hợp ít gặp hơn là do các vật dụng dính dịch tiết ở mũi và họng. Người bị nhiễm bệnh ban đầu sẽ có biểu hiện mệt mỏi, sốt, ho, chảy nước mũi, mắt đỏ và có đốm trắng bên trong miệng. Tiếp theo là phát ban đỏ trên da 3-7 ngày sau đó. Phát ban thường lan từ mặt xuống các bộ phận còn lại của cơ thể. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, phổi, ruột và não có thể bị ảnh hưởng và dẫn đến hậu quả nghiêm trọng hoặc thậm chí tử vong.
Bệnh Quai Bị
Bệnh quai bị do vi-rút quai bị gây ra ảnh hưởng đến tuyến nước bọt và đôi khi là mô thần kinh. Vi-rút này lây lan qua các giọt bắn và tiếp xúc trực tiếp với nước bọt của người bị nhiễm bệnh. Bệnh có đặc điểm là sưng đau các tuyến nước bọt, thường là ở một/hai bên má. Đôi khi, bệnh có thể gây ra các biến chứng như điếc hoặc nhiễm trùng não, tuyến tụy, tinh hoàn hoặc buồng trứng.
Bệnh Rubella
Bệnh Rubella, còn được gọi là “Bệnh Sởi Đức”, do vi-rút rubella gây ra. Vi-rút này có thể lây truyền khi tiếp xúc với dịch tiết từ mũi và họng của người bị nhiễm bệnh qua giọt bắn hoặc tiếp xúc trực tiếp với người bệnh. Trẻ thường có biểu hiện sốt, nhức đầu, khó chịu, phát ban lan tỏa, sưng hạch bạch huyết, các triệu chứng đường hô hấp trên và viêm kết mạc. Một vài người bệnh có thể hoàn toàn không phát ban. Các biến chứng bao gồm viêm khớp, giảm tiểu cầu và viêm não.
Bệnh rubella có thể gây dị tật cho thai nhi đang phát triển. Có khả năng xảy ra Hội chứng rubella bẩm sinh (Congenital rubella syndrome, CRS) ở trẻ sơ sinh do người mẹ bị nhiễm bệnh trong 3 tháng đầu của thai kỳ. CRS có đặc trưng là gây điếc, đục thủy tinh thể, dị tật tim và chậm phát triển trí tuệ.
Vắc-xin Sởi, Quai Bị và Rubella (MMR)
Vắc-xin MMR có thể phòng ngừa hiệu quả 3 bệnh truyền nhiễm trên. Tại Hồng Kông, vắc-xin MMR được đưa vào Chương Trình Chủng Ngừa cho Trẻ Em Hồng Kông.
Trẻ cần được tiêm hai liều vắc-xin phòng sởi. Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ trước đó chưa được chủng ngừa vắc-xin phòng rubella nên kiểm tra tình trạng miễn dịch của mình trước khi có kế hoạch mang thai và tiêm vắc-xin MMR nếu cần.
A. Những cá nhân sau KHÔNG nên tiêm MMR hoặc nên đợi
- xảy ra phản ứng dị ứng nghiêm trọng với liều vắc-xin MMR trước đó
- đã biết có tiền sử dị ứng nghiêm trọng với gelatine hoặc một số loại kháng sinh
- các cá nhân bị ức chế miễn dịch nghiêm trọng do mắc bệnh hoặc phương pháp điều trị, ví dụ:
- suy giảm miễn dịch
- hiện tại đang điều trị ung thư, chẳng hạn như hóa trị và xạ trị
- đang dùng các thuốc ức chế miễn dịch, chẳng hạn như corticosteroid liều cao
- mang thai*
- được tiêm globulin miễn dịch hoặc các sản phẩm máu khác (ví dụ như truyền máu) trong vòng 11 tháng qua
- đã được tiêm các loại vắc-xin sống khác trong bốn tuần qua
*Thông thường, phụ nữ nên tránh mang thai trong ba tháng sau khi tiêm vắc-xin MMR và thực hiện các biện pháp tránh thai thích hợp.
B. Có những tác dụng phụ nào?
- Một số trẻ có thể bị sốt 5-12 ngày sau khi tiêm vắc-xin nhưng tình trạng sốt thường sẽ giảm trong vòng 2-5 ngày. Bố mẹ có thể dùng thuốc hạ sốt để làm giảm các triệu chứng. Một số ít trẻ cũng có thể bị phát ban 1-2 tuần sau khi tiêm vắc-xin nhưng tình trạng này thường sẽ biến mất sau vài ngày. Một số ít trẻ em có thể bị sưng thoáng qua các tuyến nước bọt sau má hoặc sưng các tuyến bạch huyết (ở đầu hoặc cổ).
- Trong trường hợp hiếm gặp, có thể xảy ra các rối loạn hệ thần kinh, ví dụ như viêm não hoặc viêm màng não, sau khi tiêm vắc-xin MMR.