Sau giai đoạn "khủng hoảng tuổi lên hai", trẻ sẽ bước vào những năm tháng "vui chơi" ở trường mầm non (3 đến 6 tuổi), một giai đoạn đầy hình ảnh tưởng tượng có mục đích và trò chơi giả vờ. Con quý vị sẽ dần trở nên độc lập trong hoạt động tự chăm sóc bản thân, học cách kiểm soát bản thân và phản ứng cảm xúc của người khác, và phát triển các khả năng cần thiết cho sự giáo dục chính thức.

Trong ba năm tới, trẻ sẽ phát triển tốt hơn các vận động có kiểm soát và phối hợp tham gia các trò chơi và các môn thể thao. Cải thiện chú ý và tăng độ chính xác trong các cử động ngón tay và bàn tay cho phép trẻ phát triển kỹ năng viết. Phát triển trí tuệ mở ra một thế giới mới rộng lớn để trẻ khám phá và thu nạp kiến thức. Việc có thể nắm vững các quy tắc cơ bản của ngôn ngữ lời nói sẽ giúp trẻ có thể dễ dàng truyền đạt mong muốn, cảm xúc và suy nghĩ của mình. Mặc dù trẻ có thể mặc cả với quý vị, nhưng trẻ cũng sẽ học cách cư xử để làm hài lòng quý vị. Khi trẻ phát triển nhận thức về cảm xúc và nhu cầu của người khác và bắt đầu xem xét quan điểm của họ, trẻ sẽ học cách tương tác với người khác theo những cách được xã hội chấp nhận.

Việc chơi với những người khác và đi học ở trường mầm non mang lại cơ hội và kinh nghiệm để trẻ thực hành những khả năng mới nhằm chuẩn bị cho giai đoạn phát triển tiếp theo. Ngoài ra, cách mà trẻ điều chỉnh và ổn định ở trường mầm non cũng biểu hiện sự phát triển của trẻ. Quý vị nên tận dụng mọi cơ hội để thảo luận về sự tiến bộ của trẻ với giáo viên để đảm bảo rằng trẻ đang điều chỉnh tốt ở nhiều khía cạnh khác nhau.

Đến sinh nhật thứ tư, trẻ sẽ có thể:

Hoạt động

• Tự tin chạy, nhảy và leo trèo
• Ném và bắt bóng cỡ lớn
• Đứng trên một chân trong giây lát
• Đạp xe ba bánh dễ dàng

Kỹ năng với bàn tay và ngón tay

• Cầm bút chì theo cách người lớn
• Vẽ hình tròn và hình vuông
• Bắt đầu học cách sao chép một số chữ cái đơn giản bao gồm chủ yếu là các nét dọc hoặc ngang (ví dụ: 1, +, 口, L,T)
• Vẽ hình người qua một số bộ phận trên cơ thể (thường là đầu, tay chân, mắt và miệng)
• Cố gắng dùng kéo để cắt giấy thành dải

Phát triển ngôn ngữ

• Làm theo hướng dẫn hàng ngày của người lớn (ví dụ: bỏ quần áo vào giỏ giặt trong nhà vệ sinh)
• Nghe những câu chuyện đơn giản và có thể yêu cầu quý vị lặp đi lặp lại những câu chuyện yêu thích của trẻ
• Xây dựng vốn từ vựng tích cực gồm hàng trăm từ
• Sử dụng các đại từ (ví dụ: Bạn, Tôi, Anh ấy) một cách thích hợp
• Bày tỏ nhu cầu hoặc cảm xúc của trẻ bằng những câu đơn giản.
• Bắt đầu trò chuyện với người lớn
• Nói rõ ràng và dễ hiểu với người lạ mặc dù trẻ vẫn có thể phát âm sai một số từ
• Hát các bài đồng dao kèm theo hành động

Phát Triển Nhận Thức

Trẻ sẽ dành phần lớn thời gian để cố gắng tìm hiểu mọi thứ xung quanh mình. Trẻ sẽ không ngừng đặt câu hỏi cho quý vị. Không mong đợi có thể trả lời tất cả. Việc nói với trẻ rằng "Mẹ không biết, chúng ta hãy cùng tìm hiểu nhé!" cũng sẽ giúp mở rộng kiến thức của trẻ, thỏa mãn trí tò mò của trẻ và dạy trẻ cách học.

Vì sự hiểu biết của trẻ về thế giới vẫn còn dựa nhiều vào những gì mà trẻ có thể nhìn thấy, nên trẻ chưa có khả năng suy luận logic trừu tượng. Trẻ sẽ chỉ có thể hiểu những câu trả lời cụ thể đơn giản. Ở giai đoạn này, những câu trả lời như "vì điều đó tốt cho con" sẽ hợp lý hơn đối với trẻ.

Tương tự, trẻ sẽ giải thích nghĩa đen của các từ, bao gồm cả những lời nhận xét trêu chọc được đưa ra một cách vui vẻ. Trẻ có thể đi sai hướng hoặc buồn bã. Do đó, quý vị sẽ cần phải cẩn thận trong việc lựa chọn từ ngữ và phản hồi.

• Thích đặt câu hỏi "Tại sao", "Ai" và đôi khi là "Như thế nào”
• Hiểu khái niệm cơ bản về số lượng (ví dụ: lớn & nhỏ, cao & thấp, dài & ngắn, v.v.)
• Kể tên một số màu sắc
• Đếm các số đến 10 và có thể đếm đúng 3 đến 4 đồ vật
• Hiểu về khái niệm về thời gian liên quan đến thói quen hàng ngày của trẻ, ví dụ: mong đợi các hoạt động ở sân chơi vào một thời điểm nào đó sau khi anh trai của trẻ đi học về

Phát triển về mặt xã hội và tình cảm

• Tham gia và vui chơi các trò chơi nhập vai và giả tưởng
• Tham gia chơi hợp tác đơn giản với những trẻ khác
• Bắt đầu xác định giới tính của mình (ví dụ: trong khi chơi ở nhà, các bé trai bắt chước bố hoặc anh trai và các bé gái bắt chước mẹ hoặc chị gái)
• Thể hiện ưu ái đối với các bạn chơi cùng giới
• Kiểm soát hành vi của mình ngày càng nhiều và tuân theo các quy tắc (ví dụ: thay phiên nhau, chia sẻ đồ chơi)
• Nhận thức được cảm xúc của người khác và có thể cố gắng an ủi bạn cùng chơi
• Thường không thể phân biệt giữa tưởng tượng và thực tế (ví dụ: có thể trở nên sợ hãi trước những hình ảnh xa lạ được coi là quái vật đáng sợ)

Kỹ Năng Tự Chăm Sóc Bản Thân

• Thường xuyên giữ khô ráo cả ngày và đêm
• Tự xúc ăn một cách thuần thục bằng thìa
• Cởi quần áo đơn giản mà không cần trợ giúp, bao gồm cả việc mở các nút; nhưng có thể cần một chút trợ giúp để phối hợp ăn mặc phù hợp
• Mang giày vào (không có dây buộc)
• Rửa tay

Kích thích sự phát triển của trẻ nhỏ

Ngoài sự yêu mến, giới hạn hợp lý và kỷ luật, trẻ cần được hướng dẫn và khuyến khích. Trẻ cũng cần quý vị cung cấp cho trẻ những cơ hội để phát triển và rèn luyện những khả năng mới phát triển của mình. Trẻ ở độ tuổi này đương nhiên tò mò và mong muốn khám phá. Cố gắng cung cấp cho trẻ nhiều cơ hội và thiết đặt để trẻ khám phá, ví dụ: bằng cách đi thăm công viên, sở thú, bảo tàng, thư viện và những nơi khác ngoài trường mầm non.

Những việc quý vị có thể làm

• Dành thời gian đặc biệt mỗi ngày để nói chuyện với trẻ.
• Tổ chức các cuộc trò chuyện với trẻ. Hãy lắng nghe những gì trẻ nói. Cho trẻ thấy rằng quý vị hiểu bằng cách gật đầu, mỉm cười. Khuyến khích và bổ sung thêm thông tin mới vào những điều trẻ nói.
• Trả lời những câu hỏi mà trẻ đặt ra và lần lượt đặt câu hỏi để tạo điều kiện cho việc học và phát triển ngôn ngữ.
• Giúp trẻ sử dụng các từ để mô tả cảm xúc và nhu cầu của mình
• Đọc sách với trẻ mỗi ngày, và nói về cảm xúc và hành động của các nhân vật trong truyện. Nói với trẻ những hành vi bạn coi trọng và những hành vi bạn không coi trọng.
• Giúp trẻ tăng vốn từ vựng và mở rộng các cụm từ bằng cách giới thiệu các từ mới và thêm các từ bổ sung vào cụm từ của trẻ
• Tận dụng trải nghiệm cuộc sống hàng ngày để giới thiệu các khái niệm như kích thước, màu sắc và con số
• Khuyến khích trẻ độc lập trong các hoạt động chăm sóc bản thân
• Giao cho trẻ những công việc nhỏ mà trẻ sẽ làm thành công
• Tạo cơ hội cho trẻ đưa ra những lựa chọn đơn giản
• Tạo cơ hội cho trẻ chơi với những trẻ và người lớn khác
• Khuyến khích trẻ chơi trò giả vờ. Làm theo hướng dẫn của trẻ
• Giới hạn thời gian ngồi trước màn hình của trẻ với nhiều phương tiện điện tử không quá 1 giờ mỗi ngày. Chọn các chương trình thích hợp để trẻ xem và chơi cùng và hướng dẫn trẻ
• Khuyến khích trẻ tham gia nhiều loại hoạt động thể chất khác nhau ít nhất 3 giờ mỗi ngày để tăng cường thể lực. Nên bao gồm ít nhất 1 giờ với cường độ từ trung bình đến mạnh như chơi cầu trượt và xích đu, chạy và chơi bóng đá*
• Tránh cố ép trẻ ngồi vào xe đẩy tập đi trong hơn 1 giờ mỗi lần

* Tài liệu tham khảo

Những đồ chơi mà quý vị có thể chọn

• Đồ chơi thu nhỏ như bộ tách trà, nhà búp bê, ô tô và nhà để xe, động vật v.v.
• Đồ chơi giúp trẻ chơi sáng tạo hơn, ví dụ: khối xây dựng, đất nặn, v.v.
• Bút chì màu, sơn, các vật liệu thủ công và nghệ thuật khác
• Trò chơi ghép hình đơn giản (ví dụ: 6-8 miếng lớn)
• VCD hoặc video về các bài hát hành động hoặc những câu chuyện đơn giản
• Sách có hình ảnh lớn, rõ ràng và nhiều màu sắc

Những thông tin trên chỉ cung cấp cho quý vị ý tưởng chung về những thay đổi dự kiến khi trẻ lớn lên. Mỗi trẻ là một cá thể duy nhất và những biến đổi trên phạm vi rộng về tốc độ phát triển là bình thường. Quý vị đừng quá lo lắng nếu trẻ ở thời điểm nào đó to ra hơi khác hoặc không đạt được khả năng nhất định ở một số giai đoạn. Điều đó chỉ có thể báo hiệu là trẻ cần được chú ý nhiều hơn.

Thảo luận với bác sĩ hoặc y tá nếu, vào cuối giai đoạn này, con quý vị.

• Có vẻ vụng về khi dùng dụng cụ ăn uống đơn giản như thìa hoặc nĩa
• Gặp khó khăn khi làm theo hướng dẫn hàng ngày của người lớn
• Không nói thành câu
• Phát âm không rõ ràng, gây khó hiểu
• Thể hiện hành vi hung hăng quá mức hoặc kéo dài
• Vẫn đeo bám và khóc lóc quá mức mỗi khi quý vị (hoặc người chăm sóc chính) rời đi chỗ khác
• Không quan tâm đến việc chơi với người khác; phớt lờ những đứa trẻ khác và thích chơi một mình
• Tỏ vẻ như không nhìn rõ hoặc nghe rõ
• Gặp vấn đề về học tập hoặc hành vi ở trường

Nếu quý vị có mối quan ngại hoặc thắc mắc, hãy thảo luận với y tá và bác sĩ tại bất kỳ MCHC nào hoặc bác sĩ gia đình/bác sĩ nhi khoa của quý vị.

Chúng tôi tổ chức các cuộc hội thảo "Happy Parenting!" (Làm Cha Mẹ Tích Cực) và tờ thông tin dành cho các cha mẹ tương lai, cha mẹ của trẻ sơ sinh và trẻ mầm non. Vui lòng liên hệ với nhân viên y tế của chúng tôi để biết thông tin.