Tigdas

Sanhi ang tigdas ng virus na tigdas at kumakalat sa pamamagitan ng hangin mula sa patak o direktang kontak sa mga inilalabas mula sa ilong o lalamunan ng mga nahawang tao, at hindi gaanong karaniwan, ng mga bagay na nadumihan ng mga inilalabas mula sa ilong at lalamunan. Sa simula, magtataglay ang mga taong nahawa ng pagkapagod, lagnat, ubo, tumutulong sipon, pamumula ng mga mata at mapuputing batik sa loob ng bibig. Sinusundan ito ng mapulang magaspang na pantal sa balat pagkalipas ng 3-7 araw. Kadalasang kumakalat ang pantal mula sa mukha pababa sa buong katawan. Sa mga malubhang kaso, maaaring masangkot ang baga, bituka at utak at humantong sa malulubhang resulta o maging kamatayan.

Beke

Sanhi ang beke ng virus na beke na nakaaapekto sa mga glandula ng laway at kung minsan sa tisyu ng nerbiyo. Naikakalat ito sa pamamagitan ng patak at direktang kontak sa laway ng nahawang tao. Inilalarawan ng sakit ng masakit na pamamaga ng mga glandula ng laway, kadalasan sa (mga) pisngi. Kung minsan, maaaring may mga komplikasyon tulad ng pagkabingi, o impeksyon sa utak, mga lapay, mga bayag o obaryo.

Rubella

Ang Rubella, kilala rin bilang “German Measles”, ay dulot ng virus na rubella. Maaari itong mailipat sa pamamagitan ng kontak sa mga inilalabas mula sa ilong at lalamunan ng mga nahawang tao sa pamamagitan ng pagkalat ng patak o direktang kontak sa mga pasyente. Kadalasang nagtataglay ang mga bata ng lagnat, pananamlay, pagkalat ng pantal, paglaki ng mga kulani, mga sintomas sa itaas na bahagi ng palahingahan at pamumula ng mga mata. Maaaring walang pantal ang ilang pasyente. Kabilang sa mga komplikasyon ang arthritis, thrombocytopenia at encephalitis.

Maaaring magdulot ang impeksyon ng rubella ng mga anomalya sa lumalaking sanggol sa sinapupunan ng ina. Malamang na mangyari ang Congenital rubella syndrome (CRS) sa mga sanggol na ipinangak ng mga babaeng nahawa sa loob ng unang 3 buwan ng pagbubuntis. Inilalarawan ng CRS ng pagkabingi, katarata, maling pormasyon ng puso at pagkabalam ng isip.

Varicella

Ang varicella (kilala rin bilang chickenpox o bulutong-tubig) ay isang viral na sakit dulot ng virus na varicella-zoster. Labis itong nakahahawa at naikakalat sa pamamagitan ng paglipat ng mga patak mula sa daanan ng hininga o mula sa likido ng paltos ng mga sugat sa balat ng bulutong-tubig o impeksyon ng herpes zoster. May lagnat at makating pantal ang mga apektadong tao. Karaniwang nabubuo ang pantal sa loob ng 5 araw na may pamumuo ng mga paltos at lumilitaw muna sa anit at mukha, pumupunta sa katawan at pagkatapos ay sa mga braso at binti. Pangunahing nangyayari ang pantal sa katawan. Makati ang mga paltos, at pagkatapos ay natutuyo at nagiging langib sa loob ng halos 3 araw. Kadalasang gumagaling ang nahawang mga tao sa loob ng 2 hanggang 4 na linggo.

Kadalasang banayad na sakit sa pagkabata ang varicella. Mas matindi ito sa mga adulto at sa mga indibiduwal anuman ang edad na may mahinang imyunidad. Maaaring magkakumplikasyon ang sakit dahil sa impeksyon sa balat, aseptic meningitis, encephalitis at pulmonya. Maaaring iugnay ang impeksyon sa maagang pagbubuntis sa kapinsalaan sa ipinaglilihing sanggol.

Bakuna laban sa Tigdas, Beke, Rubella at Varicella (MMRV)

Maaaring mabisang mapigil ng bakuna laban sa MMRV ang nabanggit na 4 nakahahawang sakit. Sa Hong Kong, kasama ang bakuna laban sa MMRV sa Programang Pagbabakuna sa Pagkabata sa Hong Kong.

Dapat makatanggap ang mga bata ng dalawang dosis ng mga bakunang nagtataglay ng tigdas at nagtataglay ng varicella. Sa Kagawaran ng Kalusugan, ibinibigay ang ikalawang dosis bilang bakunang laban sa MMRV.

A. HINDI dapat tumanggap ng bakuna laban sa MMRV o dapat maghintay ang mga sumusunod na indibidwal

1. katamtaman o malubhang biglaang sakit na may lagnat na ≥38.5°C
2. malubhang reaksyon sa allergy sa dating dosis ng bakuna na nagtataglay ng tigdas o nagtataglay ng varicella
3. alam na karanasan ng matinding allergy sa gelatin o ilang antibayotiko
4. mga indibidwal na may malubhang immunosuppression mula sa mga sakit o paggamot, hal.:
   • immunodeficiency
   • nasa kasalukuyang paggamot sa kanser, tulad ng chemotherapy at radiotherapy
   • umiinom ng mga gamot na immunosuppressive, tulad ng mataas na dosis ng corticosteroid
5. kasaysayan ng pamilya ng sapol sa pagkabata o namamanang immunodeficiency
6. hindi nagamot na aktibong tuberkulosis
7. tumanggap ng immunoglobulin o iba pang mga produktong dugo (hal. pagsalin ng dugo) sa loob ng nakalipas na 11 buwan
8. nakatanggap ng iba pang buhay na bakuna sa nakalipas na apat na linggo, o nakatanggap ng bakuna na nagtataglay ng varicella sa nakalipas na tatlong buwan
9. pagbubuntis

B. Ano-ano ang mga masasamang epekto?

• Sa pangkalahatan, ligtas at nakakaya ang bakunang laban sa MMRV.
• Maaaring magkaroon ng lokal na reaksyon pagkatapos ng pagbabakuna ang halos 20% hanggang 25% ng mga bata, gaya ng kirot, pamumula o pamamaga sa lugar ng iniksyon. Kadalasang limitado sa sarili ang mga sintomas na ito.
• Maaring magkaroon ang ilang bata ng lagnat sa loob ng 5-12 araw pagkatapos ng pagbabakuna, ngunit karaniwang mawawala ang lagnat sa loob ng 2-5 araw. Maaaring gumamit ang mga magulang ng gamot laban sa lagnat upang mapagaan ang mga sintomas. Maaaring magkaroon ng kumbulsyong may lagnat ang maliit na bahagi ng mga bata.
• Maaaring maging iritable ang ilang bata o magkaroon ng impeksyon sa itaas na bahagi ng palahingahan pagkatapos ng pagbabakuna, ngunit karaniwang banayad at limitado sa sarili ang mga sintomas na ito.
• Maaaring magkaroon ang ilang bata ng pantal 1-2 linggo pagkatapos ng pagbabakuna, ngunit karaniwang nawawala ito pagkatapos ng ilang araw. Iniulat ang mga nakatagong impeksyon na humahantong sa herpes zoster ngunit naging banayad ang karamihan ng kaso at hindi iniuugnay sa mga komplikasyon.
• Maaaring magkaroon ang ilang bata ng pansamantalang pamamaga ng mga glandula ng laway sa likod ng pisngi, pamamaga ng mga glandula ng kulani (sa ulo o leeg) o pansamantalang arthritis.

Mga Puntong Tatandaan:

1. Dapat iwasan ng mga bata ang pag-inom ng mga salicylate (hal. aspirin) sa loob ng 6 na linggo pagkatapos tumanggap ng bakuna laban sa MMRV.
2. Bihira, maaaring lumipat ang virus na varicella sa bakuna mula sa mga tumanggap ng bakuna na nagkaroon ng pantal na tulad ng varicella sa mga madaling tablan at mataas ang panganib na indibidwal (hal. immunocompromised, mga buntis na walang imyunidad sa bulutong-tubig, mga bagong silang na sanggol ng mga ina na walang imyunidad sa bulutong-tubig, lahat ng bagong silang na sanggol na kulang sa 28 linggo na ipinagbubuntis). Gayunman, hindi kontra para sa isang bata na tumanggap ng bakuna laban sa varicella dahil lang walang indibidwal na mataas ang panganib sa parehong sambahayan. Hindi rin kontra para sa pagbabakuna ng isang bata sa sambahayan ang buntis na ina o iba pang buntis na miyembro ng sambahayan. Walang kinakailangang pag-iingat kasunod ng pagbabakuna ng isang batang hindi nagkaroon ng pantal. Gayunman, kung magkaroon ang bata ng pantal pagkatapos ng pagbabakuna, dapat umiwas sa malapitang kontak ang mga indibidwal na mataas ang panganib sa bata hanggang mawala ang pantal.

Kung mayroon kayong anumang tanong, mangyaring kontakin ang Maternal & Child Health Centre ng Kagawaran ng Kalusugan.