(01/2020 मा संसोधन गरिएको विषयवस्तु)

नाटीकुटी गर्दै खाने कार्य बच्चाहरू र प्रिस्कुल बालबालिकामा सामान्य हुन्छ। केही बालबालिकाले केही विशेष खानाहरू खान अस्वीकार गर्ने गर्छन् वा निश्चित खानाहरू मात्र खाने इच्छा गर्छन्। यद्यपि, तिनीहरूमध्ये धेरैजसो समस्यामा हुर्किन्छन् र अन्तत: विभिन्न प्रकारका खानाहरू खान सिक्छन्।

साना बालबालिका किन खानाको विषयमा नाटीकुटी गर्ने गर्छन्?

• स्वतन्त्रताको लागि तिनीहरूको अभिलाषा वृद्धि भइ रहेको हुने हुँदा साना बालबालिकाले आफ्नो चाहनाको माग गर्ने गर्छन्;
• बच्चाहरूको तुलनामा, प्रिस्कुल बालबालिका नयाँ खानाहरू स्वीकार गर्न र सागसब्जीहरूको स्वाद लिन कम रुचि देखाउने गर्छन्; उनीहरूले पहिलो गाँस लिनुभन्दा पहिले उनीहरूलाई पटक-पटक देखाउन आवश्यक हुन सक्छ।
• केही बालबालिका खानाको निश्चित प्रकार वा स्वादमा संवेदनशील हुन्छन्। उनीहरूले टेक्सचरयुक्त खाना अस्वीकार गरी पुरी गरिएको वा नरम खानाहरूमा लाग्न सक्छन्; वा कडा स्वाद भएका खाना अस्वीकार गर्न सक्छन्;
• केही बालबालिकामा खानाको विविधताबारे सीमित अनुभव हुन सक्छ;
• तिनीहरूको पेट अति धेरै दूध वा अन्य बजारी खानाहरूले भरिँदा आफ्नो खानाको लागि थोरै भोकाएको हुनेछन्।

मेरो नाटीकुटी गर्दै खाने बच्चाको लागि म के गर्न सक्छु?

आमाबुवाको रूपमा, तपाईंले आफू र आफ्नो बच्चा सँगै खानाको मजा लिन सक्षम हुनको लागि गर्न सक्ने धेरै कुराहरू छन्। सामान्यतया, यसले एकल रणनीतिका साथ काम गर्न सक्दैन भन्ने कुरा सम्झनुहोस्।

• नियमित समयमा बिहानको खाजा, दिउँसोको खाना र 2 देखि 3 मा स्न्याकहरू दिनुहोस्। खाना र स्न्याकहरू 2 देखि 3 घण्टाको अन्तरालमा कायम राख्नुहोस्।
• आफ्नो बच्चालाई खाना खाने समयअघि तयार रहनको लागि 10 देखि 15 मिनेट दिनुहोस्। आफ्नो बच्चालाई संलग्न भइरहेको क्रियाकलाप समाप्त गर्न र सफा हुन आग्रह गर्नुहोस्।
• आफ्नो बच्चालाई खानामा रोजाईहरू दिनुहोस्:
  • केही परिचित वा स्वीकार्य खाद्य वस्तुहरू बीच नयाँ वा कम प्राथमिकता दिने खाना सर्भ गर्नुहोस्। उहाँले नयाँ खाना अस्वीकार गरेपनि परिचित खानाहरूले पेट भर्न सक्ने हुँदा, यसले तपाईंलाई दबाव दिनबाट रोक्छ।
  • आफ्नो बच्चासँग किनमेल गर्नुहोस्। उहाँलाई केही उपयुक्त खाद्य वस्तुहरू बीच आफ्ना खानाहरू छनोट गर्न प्रस्ताव गर्नुहोस्। उदाहरणको लागि, "तपाईं रातिको खानामा के चाहनुहुन्छ, ब्रोकाउली, पालकको साग वा फर्सी?"
  • आफ्नो बच्चालाई खाना बनाउँदा संलग्न गर्नुहोस्, उदाहरण, सागसब्जीहरू धुन, खाना चलाउन र टेबुल सेट गर्न। यसले खानालाई थप रोचक र प्रतीक्षालाई उत्तेजित बनाउँछ।
  • रङ्गिन खाना र आकर्षक र रमाइलो आकारमा काटिएको खानाहरू थप आकर्षक र भोकलाई उत्तेजित बनाउने हुन्छन्।
  • बालबालिकालाई सागसब्जीहरू खान प्रोत्साहन गर्न डिपहरू प्रभावकारी हुन्छन्। घरमा तयार गरिएको स्वस्थ डिपहरू, उदाहरण, टमाटरको पुरी, हुम्मुस, फलफूलको पुरी वा दहीका साथ सागसब्जीहरू सर्भ गर्नुहोस्।
  • तपाईंको बच्चाले स्वीकार गर्ने विभिन्न विधि र प्रकारका साथ खाना तयार गर्नुहोस्। उदाहरणको लागि, धेरै उमालेको अण्डाको सट्टामा अण्डाको कस्टार्ड वा फ्राई गरिएको अण्डाहरू प्रस्ताव गर्नुहोस्; हलुका बफाइएको सब्जीको सट्टामा तातो तेलमा फ्राई गरेको क्रिस्पी सब्जी प्रयास गर्नुहोस्।
  • नयाँ खानाहरूसँग परिचित गराउन समय लाग्छ र धैर्य चाहिन्छ। सम्भवत: 10 देखि 15 पटक बारम्बार खाना देखाउनुहोस् र तपाईंको बच्चाले अन्तिममा स्वीकार गर्नुअघि थुक्न सक्नुहुन्छ भनी तयार रहनुहोस्।
  • आफ्नो बच्चासँग बसेर खाना खानुहोस् र उहाँलाई दबाव नदिइकन खानाहरू चाख्न बोलाउनुहोस्। उहाँलाई आफूले चाहेको तरिकाहरूमा खानाहरू जाँच्न दिनुहोस्।

• खाना खाने समयमा:
  • खाना खाने टेबुलमा आफ्नो बच्चासँग सँगै बसेर खानुहोस्। उहाँलाई आफै खान दिनुहोस्। उहाँले आफ्ना औंलाहरूले खाना खान रोज्नुहुन्छ भने, उहाँलाई चम्चा प्रयोग गर्नको लागि दबाव नदिनुहोस्। उहाँ बुझ्ने भएपछि चम्चाले खाना खानुहुनेछ।
  • खाना खाने समयमा खेलौनाहरू, टिभी र विद्युतीय यन्त्रहरू जस्ता ध्यान अन्यत्र मोडिदिने वस्तुहरूलाई हटाउनुहोस्। खाना खाने समयलाई कुराकानी गरेर रमाइलो र आरामदेह मिलनसार समय बनाउने प्रयास गर्नुहोस्।
  • उहाँलाई सानो भाग प्रस्ताव गर्नुहोस्। उहाँले थप चाहेमा मात्र थप्नुहोस्। बालबालिकाको लागि जबरजस्ती ढंगले ठूलो भाग दिएमा तनाव बन्छ।
  • तपाईंले खानाहरूको रङको बारेमा कुरा गर्न सक्नुहुन्छ तर कहिल्यै पनि खानाहरूमा नकारात्मक टिप्पणीहरू गर्न सक्नुहुन्न।
  • उहाँले गर्ने कार्यलाई राम्रोसँग व्याख्या गरेर उहाँको प्रशंसा गर्नुहोस्। बालबालिकालाई आफूले गरेको कुरा ठीक वा सही छ भनी सिक्न पहिचान आवश्यक हुन्छ।
  • उहाँलाई मनपर्ने कार्टुन स्टिकरहरू जस्ता साना गैर-खाद्य ट्रिटहरूका साथ थोरै रुचाइएको खाना वा सागसब्जीहरू खाएकोमा पुरस्कृत गर्नुहोस्।
  • उहाँलाई कहिल्यै पनि चिप्स वा चकलेट जस्ता डिजर्ट वा परिष्कृत स्न्याकहरू पुरस्कृत नगर्नुहोस्।
  • उहाँसँग कहिल्यै पनि खाना नखाएको विषयमा झगडा गर्ने, गाली गर्ने वा पिट्ने जस्ता व्यवहार नगर्नुहोस्। यसले थप खाना खाने सम्बन्धी समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ।
  • धेरैजसो बालबालिकालाई खाना खाँदा 15 देखि 20 मिनेट पर्याप्त हुन्छ। उनीहरूलाई लामो समयसम्म खाना खाने मनोयोग हुँदैन। तपाईंले उहाँको पेट भरिएको अवलोकन गर्दा उहाँलाई टेबुलबाट निस्कन दिनुहोस्।
  • उनीहरूसँग 30 मिनेट जति समयभित्र खाना समाप्त गर्ने सम्बन्धी एक उचित खाना खाने समयको नियम बनाउनुहोस्। समय सीमा समाप्त भएमा खाना हटाउनुहोस्।
  • उहाँले अति थोरै खाना खाएमा तुरून्तै दूध वा अन्य रुचाइएको खानाहरू प्रस्ताव नगर्नुहोस्। यसले सरल रूपमा उहाँको लागि खाना उपयुक्त छैन भनेर बताउँछ। यसको सट्टामा, तपाईंले उहाँलाई तालिकापूर्व अर्को स्न्याक प्रस्ताव गर्न सक्नुहुन्छ।

बालबालिकालाई नयाँ वा नरुचाइएको खानाहरू स्वीकार गर्न सिक्नको लागि समय लाग्छ। आमाबुवा र स्याहारकर्ताहरू नाटीकुटी गर्दै खानेहरूलाई सुधार गर्नमा मद्दत गर्नको लागि उनीहरूको कार्यमा धैर्य र अनुकूल हुन आवश्यक हुन्छ।

मेरो बच्चालाई पौष्टिक तत्त्वको अभाव हुनेछ?

• तपाईंको बच्चाले केही खानाहरू अस्वीकार गर्नुहुन्छ भने, उहाँलाई अभाव हुनेछैन। उहाँले आफूले खाने अन्य खानाहरूबाट पौष्टिक तत्त्वहरू प्राप्त गर्नुहुनेछ।
• तपाईं नाटीकुटी गर्दै खाने बानीले उहाँको वृद्धि र विकासमा जोखिम पुग्ने कुरालाई लिएर चिन्तित हुनुहुन्छ भने, आफ्नो बच्चाले एक हप्तामा खाने खानाहरू र परिमाण रेकर्ड गर्ने बारे सोच्नुहोस्। प्रत्येक गाँस गणना हुन्छ भन्ने कुरा सम्झनुहोस्। त्यसपछि, निम्न कुराहरू समीक्षा गर्नुहोस्:
  • उहाँलाई विभिन्न प्रकारका खानाहरूको व्यापाक दायरा प्रस्ताव गरिएको थियो? उहाँले हप्ताभरि खानुभएको खाना र खाद्य समूहहरू के-के थिए? उहाँले अति धेरै दूध पिउनुभयो? उहाँले अति बारम्बार खानुहुन्थ्यो? उहाँले अति धेरै स्न्याक खाना, मिठाई वा चिप्स खानुभयो?
  • उहाँले एक हप्तामा अन्न, सागसब्जी, फलफूल, मासु वा माछा र अण्डाहरू र दूध वा दुग्ध उत्पादनहरू जस्ता सबै 5 खाद्य समूहहरूबाट खानाहरू खानुहुन्छ भने, उहाँको पौष्टिक रूपमा सन्तुलित हप्ता रहन्छ।
  • तपाईंको बच्चाको पौष्टिक स्थितिमा जोखिम पुग्न सक्ने हुँदा उहाँले लगातार रूपमा विशेष खाद्य समूहका खानाहरू अस्वीकार गर्नुहुन्छ भने, आफ्नो चिकित्सक वा आहार विशेषज्ञबाट सुझाव-सल्लाह खोज्नुहोस्।
• तपाईंको बच्चा स्वस्थ हुनुहुन्छ र उहाँको राम्रोसँग वृद्धि भइरहेको छ भने, तपाईंले चिन्ता लिनुपर्दैन। उहाँसँग बसेर आरामदेह र मनोरञ्जक खाना खाने समय विकसित गरेर खाना खाँदै उहाँलाई विभिन्न प्रकारका खानाहरू प्रस्ताव गर्न जारी राख्नुहोस्। उहाँले आफू बढ्दै जाँदा आफ्नो प्राथमिकता बढाउनुहुनेछ।

मेरो बच्चाले हरियो सागपातहरू खानुहुन्न। उहाँलाई मनपर्ने खानामा यसलाई मिसाएर मद्दत मिल्छ?

यो केही बालबालिकाको लागि काम लाग्न सक्छ। प्राय: सामान्यतया, उनीहरूले आफ्नो आँखाहरूमा आफूले मनपराएको खाना केही अनुचितले दूषित भएको जस्तो देख्ने हुँदा खानाहरू खान पूर्णतया अस्वीकार गर्नेछन्। उहाँले पहुँच गर्ने दायराभित्र खाना खाने टेबुलमा बारम्बार सागसब्जीहरू प्रस्तुत गर्ने र आमाबुवाले मोडेलको रूपमा खाने कार्य बालबालिकाको सागसब्जीहरू प्रतिको प्राथमिकता प्रोत्साहन गर्ने सबैभन्दा विश्वसनीय तरिकाहरू हुन्छन्।